Στα καζάνια της Λήμνου σαν βρεθείς το πιο γευστικό ούζο θα γευτείς!

Στα καζάνια της Λήμνου σαν βρεθείς το πιο γευστικό ούζο θα γευτείς!

 

Αρώματα από γλυκάνισο, ξύλο που καίγεται ,μήλο και  κιδώνι είναι ορισμένα μόνο από αυτά που μονοπωλούν την όσφρηση όσων περιδιαβαίνουν στα σοκάκια των χωριών της Λήμνου κυρίως τις νυχτερινές ώρες,τα βράδια του Νοέμβρη και του Δεκέμβρη.

         H παραγωγική διαδικασία

20171125 133331                    

         Ο βασικός κορμός καζανιού που λειτουργεί με ξύλο.                            

   Η παραγωγική διαδικασία ξεκινά με την παρασκευή του αποστάγματος που σύμφωνα με τη νομοθεσία απαιτείται (σε ποσοστό 20% τουλάχιστον) για την παρασκευή ούζου. Στον κυρίως κορμό του   άμβυκα που στους παραδοσιακούς άμβυκες λέγεται καζάνι και στους σύγχρονους λέβητας έχει περάσει στην παράδοση να τοποθετείται μία αστιβιά(θάμνος που βρίσκει κανείς στο νησί)προκειμένου να καθαριστεί το καζάνι  από υπολείμματα κατά προηγούμενη απόσταξη. Στην συνέχεια μέσα τοποθετούνται: α) αλκοόλη 96° – 100° που προέρχεται από γεωργικά προϊόντα(σταφύλια μαζί με τον μούστο τους), β) νερό, και γ) τα αρωματικά  συστατικά που μπορεί να είναι: γλυκάνισος, μάραθος, αστεροειδής άνισος, μαστίχα, κανέλα, κορίανδρος, μέντα, πιπερόριζα, κάρδαμο (κακουλές), ρίζα αγγελικής, γαρύφαλλο, φλαμούρι, κ.α. Στην Λήμνο συνήθως χρησιμοποιούμε συνήθως  γλυκάνισο,κρεμμύδια,κυδώνια και πιο σπάνια μαστίχα.

20171112 161817

  Το μείγμα υλικών τοποθετημένο μέσα στην βάση του καζανιού.  

 

20171112 215337

           Η ψύξη του ατμού για να γίνει η υγροποίηση του.

           Το υγρό αυτό μείγμα θερμαίνεται μέχρι να φτάσει στους 80° C, θερμοκρασία στην οποία ξεκινά η απόσταξη. Οι ατμοί που δημιουργούνται, περνώντας μέσα από το δοξάρι καταλήγουν στον ψύκτη, που τα πρώτα χρόνια ήταν ένας σωλήνας ίσης διαμέτρου με το δοξάρι και μήκους ανάλογα με την τεχνική του κάθε αποσταγματοποιού. Στις μέρες μας ο ψύκτης αποτελείται από κάθετες στήλες γύρω από τις οποίες κυκλοφορεί κρύο νερό, έτσι ώστε στο πέρασμα τους οι ατμοί να ψύχονται και να υγροποιούνται

        

20171112 165628

Η διαδικασία της γραδομέτρης (καταγραφή της ποσότητας αλκοόλ στο απόσταγμα).

        Μετά από αρκετές ώρες απόσταξης (περίπου 12 ώρες για έναν άμβυκα χωρητικότητας 1.000 λίτρων), το αποτέλεσμα της υγροποίησης αυτών των ατμών είναι ένα αρωματισμένο απόσταγμα οινοπνεύματος που πλησιάζει τους 80 αλκοολικούς βαθμούς. Το απόσταγμα στην αρχή της απόσταξης (κεφαλές) και στο τέλος (ουρές) συνήθως απομακρύνεται για να αποφευχθούν βαριά αρωματικά συστατικά. Αυτές οι ποσότητες αποστάγματος συνήθως αναμιγνύονται και αποστάζονται ξανά. Το προϊόν αυτής της δεύτερης απόσταξης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή ενός ούζου διαφορετικής ποιότητας. Την τεχνική της διπλής απόσταξης συνηθίζουν ορισμένοι ποτοποιοί με σκοπό τη διαφοροποίηση του προϊόντος τους.

        Για τους ποτοποιούς που παράγουν «προϊόν αποστάξεως 100%» η διαδικασία ολοκληρώνεται με την προσθήκη νερού, μέχρι το απόσταγμα να φθάσει στην επιθυμητή περιεκτικότητα σε αλκοόλ. Για την πλειονότητα όμως των ποτοποιών που δεν χρησιμοποιούν αποκλειστικά απόσταγμα, μεσολαβεί ένα επιπλέον στάδιο, το οποίο περιλαμβάνει την προσθήκη εκχυλίσματος ανηθόλης σε συγκεκριμένη ποσότητα οινοπνεύματος. Σε αυτό το μείγμα προσθέτουν το προϊόν της δικής τους απόσταξης και αραιώνοντας το αργά με νερό, επιτυγχάνουν τον επιθυμητό αλκοολικό τίτλο του προϊόντος τους. Κάποιοι ποτοποιοί – περισσότερο στη Νότια Ελλάδα – σ’ αυτό το στάδιο προσθέτουν μικρή ποσότητα ζάχαρης που έχουν πρώτα διαλύσει σε νερό. Ακολουθεί η ομογενοποίηση των υγρών με αναμεικτήρες και η παραμονή του τελικού μείγματος για ένα χρονικό διάστημα σε ειδικές δεξαμενές.

        Τα εθιμοτυπικά κατά την διαδικασία της αποστάξεως.

            20171112 165137

 Κάστανα στον φούρνο του καζανιού που λειτουργεί με ξύλο.

        Η ημέρα που βγάζει κανείς ούζο ή τσίπουρο είναι άμεσα συνυφασμένη με όχι μόνο το άφθονο ποτό αλλά και το φαγητό. Την ημέρα εκείνη  φίλοι, συγγενείς ,γνωστοί όλοι σμίγουν στο καζάνι εκεί όπου ναι μεν θα τσικνίσουν αλλά και θα διασκεδάσουν με την καρδιά τους. Η μουσική συνήθως παίζει στο διαπασών και ανταγωνίζεται σε ένταση τα γέλια και τις αναστάτωση που προκαλείται από τις πολλές συζητήσεις, τα μεζεδάκια φτάνουν το ένα πίσω από το άλλο καθώς κάθε νοικοκυρά φέρνει "το πιάτο της", ντολμαδάκια, σπιτικές πίτες, σαλάτες με ντόπια λαχανικά  και άλλα πολλά. Κυρίαρχο ρόλο παίζουν και τα διάφορα θαλασσινά, κυρίως τα χταποδάκια που γίνονται εξαιρετικός μεζές ψητά στα κάρβουνα ενώ παράλληλα δεν λείπουν και τα κρεατικά, παϊδάκια,μπριζόλες και κοντοσούβλια οι μυρωδιές των οποίων σου κεντρίζουν την μύτη και η γεύση τους τον ουρανίσκο. Για επιδόρπιο συνήθως ψήνουμε κυδώνι στα κάρβουνα  το οποία και πασπαλίζουμε με μπόλικη κανέλα ,κάστανα στα κάρβουνα αλλά και διάφορα σιροπιαστά γλυκά.

   Τώρα, τέλει Νοέμβρη διανείμουμε τις τελευταίες ημέρες όπου γίνονται τέτοιες συναθροίσεις στα καζάνια. Του χρόνου ευχόμαστε και εσύ να ζήσεις μία τέτοια εμπειρία που σου δίνει τις καλύτερες αναμνήσεις.

 

 

 

 

Facebook Twitter Google+ Pinterest